Jak napisać tezę?

Każdy, kto po raz pierwszy staje przed koniecznością napisania rozprawki czy interpretacji wiersza, z pewnością może usłyszeć stwierdzenie, że teza stanowi podstawowy element tych prac. Istotnie tak jest! Bez niej jakakolwiek praca argumentacyjna nie jest pełna. To właśnie dzięki tezie można podejmować jakiekolwiek dalsze kroki w rozprawce lub interpretacji: udowodnić słuszność jakiegoś problemu, przekonać kogoś do pewnej kwestii lub wyrazić swoje zdanie poprzez odpowiedź na pytanie, które stanowi temat pracy. Jak napisać tezę? Jak ją skonstruować, aby otrzymać za nią najwyższą liczbę punktów możliwych do zdobycia?

Teza w rozprawce – czym jest i jak powinna ona wyglądać?

Teza najczęściej zdaniem oznajmującym, które zawiera stanowisko autora pracy wobec problemu przedstawionego w poleceniu. Powinno być ono adekwatne, współmierne do tematu. Jeśli polecenie do rozprawki maturalnej zostało wyrażone w formie pytania, teza stanowi odpowiedź na nie. Należy pamiętać, że w przypadku poważnych tematów, w których pojawiają się ważne wartości czy uczucia jak wolność, patriotyzm czy miłość, tezy nie można wyrazić w sposób bardzo skrótowy, pobieżny, np. ,,Wolność jest uczuciem przynoszącym człowiekowi spokój ducha’’. Wskazówki dotyczące tego, jak napisać tezę, ale właściwego sposobu pisania całej pracy, można znaleźć w opublikowanym przez nas wpisie – Jak napisać rozprawkę?

Teza interpretacyjna w utworze lirycznym

Teza interpretacyjna w utworze lirycznym polega na przedstawieniu własnego odczytania sensu tekstu. Należy ją uzasadnić, odwołując się nieustannie do podanego wiersza oraz nawiązując do innych kontekstów interpretacyjnych. Przede wszystkim musisz pamiętać, aby interpretowane dzieło badać i analizować pod kątem przyjętej tezy i problemu poruszanego w utworze.

Jeśli zastanawiasz się nad tym, jak napisać tezę w utworze lirycznym możesz zacząć od szukania w pierwszej kolejności słów kluczowych, które mogą się okazać niezbędne do odczytania w sposób właściwy sensu utworu. Inną strategią jest też przeanalizowanie sytuacji komunikacyjnej wiersza – kim jest osoba mówiąca w utworze i do kogo się zwraca. Zrealizowanie tych kroków może być bardzo pomocne, szczególnie jeśli stawiasz dopiero pierwsze kroki w formułowaniu tez interpretacyjnych. Jakie są dalsze części interpretacji utworu poetyckiego i o czym nie można zapomnieć? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz we wpisie Jak napisać interpretację wiersza? – instrukcja w pięciu krokach.

Jak napisać tezę i sformułować ją we właściwy sposób?

W przypadku każdej tezy staraj się zachować dystans badacza. Spróbuj nie ujawniać się w sposób osobowy, z perspektywy ,,ja’’. Potencjalny początek mógłby wyglądać następująco: ,,Należy zatem przyjąć, że…”; ,,Zatem wydaje się, że…”; ,,Warto więc założyć, iż…”.

Nie zawsze teza występuje w postaci zdania oznajmującego. Możesz zachować również postawę ambiwalentną. W tym przypadku przedstawisz, że, np. z jednej strony dana postawa jest pozytywna, z drugiej negatywna (,,tak, ale…’’, ,,nie, ale…’’). Pamiętaj, że postawienie tezy ambiwalentnej wymaga potwierdzenia jej w dalszej strukturze pracy. Oznacza to, że musisz podać argumenty opowiadające się zarówno za jedną, jak i drugą stroną. Każdy tworzony przez ciebie argument powinien odwoływać się do tezy i ją potwierdzać – nie zapominaj o tym!

Czy teza musi być zawarta w osobnym akapicie?

Twoje stanowisko nie musi być osobną częścią rozprawki. Najbardziej naturalnym miejscem na postawienie tezy, które utrzyma jednocześnie harmonijnie strukturę pracy, jest umiejscowienie jej po wstępie. Wtedy wstęp i teza nie stanowią oddzielnych akapitów. Jest to ważne zwłaszcza wtedy, kiedy twoja teza nie jest zbyt rozbudowana (np. trójelementowa). Umieszczenie jednego zdania w osobnym akapicie zaburza strukturę pracy. W porównaniu do innych części rozprawki czy interpretacji, np. części argumentacyjnej, mogłoby ono wyglądać bardzo ubogo.

Jak napisać tezę? Ostatnie wskazówki na jej dobre sformułowanie

·   Pamiętaj, aby w pierwszej kolejności poświęcić czas na analizę tematu pracy. Wczytaj się w niego ze zrozumieniem i pamiętaj, aby twoja teza w pełni się do niego odnosiła.

·   Zacznij od przykładów – odszukaj motywy literackie dotyczące danego tematu, np. wolności, cierpienia, patriotyzmu itp., a dopiero później postaw tezę.

Najlepsza teza to przede wszystkim taka, która znajdzie potwierdzenie w dalszej części twojej pracy. Nawet najbardziej dopracowany wstęp i świetna teza będą puste bez dalszego potwierdzenia stanowiska w argumentach. Tak jak we wszystkich dziedzinach – trening czyni mistrza. Im więcej napiszesz rozprawek i interpretacji oraz postawisz do nich tez, tym lepsze twoje prace i umiejętności pisarskie! 🙂