W arkuszach egzaminacyjnych ósmoklasisty można zetknąć się z różnymi rodzajami wypowiedzi pisemnych. Do dwóch głównych z pewnością należy rozprawka oraz opowiadanie. W środku arkusza jednak znajdują się również zadania sprawdzające umiejętności tworzenia nieco krótszych wypowiedzi, np. listu. Jak go utworzyć, aby uwzględnić wszystkie wymagane części i tym samym uzyskać najwyższą liczbę punktów? W poniższym wpisie List, czyli warsztaty literackie do egzaminu ósmoklasisty cz. I znajdziesz na to odpowiedź 😊
List – czym istotnie jest? Podstawowe rodzaje
List to pisemna wypowiedź, którą kieruje się do wybranej osoby lub danej grupy osób. Może mieć on prywatny charakter (list prywatny) bądź bardziej oficjalny (list oficjalny). Na egzaminie ósmoklasisty możesz się zetknąć najczęściej z tymi dwoma rodzajami.
- List prywatny – kierujemy go do osoby, która jest nam bliska, dobrze znana. Pisząc go, z reguły posługujemy się językiem potocznym. Im bardziej jednak zadbamy o styl naszej wypowiedzi, tym większy to jest przejaw szacunku wobec naszego odbiorcy. Sposób doboru słownictwa i ton w liście prywatnym zależy też, czy zwracamy się do osoby dorosłej, czy też nie. W takim rodzaju listu możemy spotkać się z następującymi zwrotami: Kochana Siostrzyczko!; Nie mogłam doczekać się Twojej wiadomości!; Trzymaj się; Uściski dla wszystkich, itd. Styl podpisu zależy od nas – może to być pełny podpis, samo imię, pseudonim lub zdrobnienie.
- List oficjalny – pisany jest on najczęściej do urzędu, firmy lub innej, oficjalnej instytucji. Jego forma może nieco przypominać podanie. Pisząc go, należy pamiętać o posługiwaniu się wyłącznie rejestrem oficjalnym. Wykluczamy zatem wszelkie sformułowania potoczne, metaforyczne itp. W tym przypadku najczęściej użyjemy sformułowań takich jak: Szanowni Państwo…; Zwracam się do Państwa z prośbą…; Uprzejmie proszę o rozpatrzenie…; Z poważaniem; Z góry dziękuję, itd. W liście oficjalnym można zauważyć, iż często pomija się nagłówek. Zamiast tego umieszcza się po prawej stronie dane adresata. Taką wypowiedź trzeba podpisać pełnym imieniem i nazwiskiem.
Podstawowe elementy listu
- Miejscowość i data (w prawym górnym rogu).
- Nagłówek – bezpośredni zwrot do adresata (w przypadku listów oficjalnych nie jest on konieczny).
- Wprowadzenie – przedstawienie celu, w jakim został napisany list. W przypadku listów prywatnych – ewentualne zapytanie o to, co wydarzyło się u odbiorcy w ostatnim czasie, od ostatniego kontaktu.
- Rozwinięcie – główna treść listu.
- Pożegnalny zwrot grzecznościowy (np. Z wyrazami szacunku; Pozdrawiam; Całuję; Z poważaniem).
- Podpis.
- (nieobowiązkowo, w listach prywatnych) Postscriptum (PS.)
Dobre rady przed przystąpieniem do pisania listu
- Zapisuj wielkimi literami zaimki osobowe w zwrotach do adresata, np.: Ciebie, Tobie, Twoja, Wy oraz zwroty grzecznościowe, np.: Droga Ciociu; Kochana Babciu; Szanowni Państwo).
- Dostosuj język listu do osoby, do której się zwracasz.
- Używaj formy wołacza w nagłówku.
- Nie zapominaj o zachowaniu zasad interpunkcji.
Chcesz jeszcze poćwiczyć pisanie innej wypowiedzi pisemnej do egzaminu ósmoklasisty? Zajrzyj zatem do wpisu Charakterystyka, opis postaci… Niezbędne części pracy.
